عشق در مسلخ سرمایه داری مدرن

سایت فرهنگی و مذهبی نگار - نگارنده : رامین مهر آیینی
۱-  دوران مدرن با فرانسیس بیکن که به علم نگاه ابزاری داشت آغاز شد و با فلسفه کانت که انکار محترمانه متافیزیک و عالم معنا بود ادامه یافت و با تفکرات پوزیتیویستی امثال آگوست کنت ادامه یافت . دوران مدرن را باید دوران انکار عالم معنا و توجه به عالم ماده دانست .
۲-  نظام سرمایه داری نظام اقتصادی ای بود که از دل نظام فکری امثال کانت و بیکن درآمد و توجه به امور محسوس را سرلوحه کار خود قرار داد و برای این امور محسوس نیز نمادی محسوس تر و ملموس تر ، یعنی پول ، را قرار داد .  نظام سرمایه داری بر مدار اصالت پول و ماده شکل گرفت ، ( ماتریالیسم جز این معنایی ندارد ) هر چند پول تاریخی طولانی دارد اما دنیای مدرن همه چیزش پول است حال آنکه در سنت پول تنها برای رفع حوایج بود ، این را در فرهنگ خود می توان مشاهده کرد که در گذشته همه فکر روزی یعنی خرج روزانه خود بودند در حالیکه انسان مدرن را حتی ماهی و سالی و قرنی نیز سیر نمی کند ،  نظام سرمایه داری برای اینکه تمام اشیا را بتواند به پول برگرداند و ارزش مادی آنها را محاسبه کند همه چیز را به کالا تبدیل کرد ، کالا یعنی چیزی که تنها به چشم خرید و فروش و مصرف بدان نگاه می شود ، حال آن چیز در سنت تنها اشیای مادی بود ولی در نظام سرمایه داری شامل اشیای غیر مادی نیز شد .
۳- یکی از چیزهایی که مشمول تبدیل شدن به کالا شد ، عشق و دوست داشتن بود . این ارزشمندترین سرمایه انسانی نیز به کالا تبدیل شد .در واقع در دنیای مدرن دیگر همچون دنیای سنت کسی در طلب عشق ناب و خالص نیست ، بلکه محبت و عشق چونان کالایی می ماند که هر کس هدفش از آن کسب نفع و سودی بیشتر برای خود و مصرف بیشتر طرف مقابل می باشد .
۴- عشق که در ادبیات و فرهنگ ملت ها همیشه مطلوب بود ، در دوران مدرن در حد روابط صرف جنسی ( سکس ) فروکاسته شد . دیگر کسی ، کسی را به صرف ارزشمندی خودش نمی خواهد. ( شنیدم دختری پسری را بدان جهت که ایرانسل داشت رد کرد و پسری دختری را به دلیل اینکه شغل نداشت و کارمند نبود ) از این رهگذر است که دیگر از عشق های شورانگیزی چون لیلی و مجنون و خسرو شیرین ، بیژن و منیژه ، ویس و رامین ، رومئو و ژولیوت و…  خبری نیست و کار این عاشقان در چشم و دل جوانان امروز بسی ابلهانه می نماید و چه بسا آنها را به قول خودشان ندید بدید برشمارند . امروز انسان مدرن اگر کسی را دوست داشته باشد می خواهد از رهگذرش به منفعتی برسد و هر وقت که چنین شد و چنان کرد و معشوق خود را مصرف کرد ، دیگر آن معشوق برایش تمام می شود و تاریخ مصرفش می گذرد و باید در جستجوی کالای جدید برآید ، دیگر وفاداری و ایثارکردن برای معشوق کاری پوچ می نماید و نشستن به پای عشق کاری در نهایت بلاهت تلقی می شود. امروزه دیگر عشق و عاشق و معشوق وجود ندارد بلکه آنچه وجود دارد سکس و ساکس و مسکوس است .
۵ – البته در فروکاهش عشق به صرف سکس و از میان رفتن عشق های شورانگیز تنها نظام سرمایه داری مقصر نیست بلکه از میان رفتن تقیدات اخلاقی و دینی که ناشی از حذف دین و اخلاق و معنویت از صحنه رسمی جامعه است. در واقع حذف اخلاق و دین موجب شده در محیط های مختلف ، اعم از محیط کار و یا محیط درس و یا هر محیط دیگر ،  زن و مرد و دختر و پسر بی هیچ مانع و مانعی در بین هم بلولند و در نتیجه دیگر هیچکدام از این دو جنس آن شکوه و فره ای که قبلا برای هم داشتند را نداشته باشند . به عبارت دیگر در دوران سنت چون میان دختر و پسر هزار حصر و حجاب وجود داشت این حجاب ها به عطش آتشین افراد به یکدیگر می افزود و آنها را شیفته تر و شوریده سرتر و در عین حال وفادارتر و ایثارگرتر می کرد . اما در دوران مدرن که دیگر آن حجاب ها و حصارها وجود ندارد ، دختر و پسر با کوچک ترین میلی که در خود احساس کنند ، بی هیچ دردسری و بی هیچ مانع و دافعی در خانه ای مجردی ، که روز به روز در حال گسترش است ،  به وصال هم می رسند به طوری که دیگر مجالی برای محک خوردن محبت سره از ناسره و عشق واقعی از دروغین باقی نمی ماند.
در دنیای مدرن دختر و پسر آن قدر هم دیگر را می بینند و آن قدر برای هم تکرار می شوند و آنقدر همدیگر را مصرف می کنند و آنقدر از عشق و عاشقی ، سخن دروغ به هم می گویند  که دیگر سخن به ظاهر عاشقانه شان تاثیری ندارد و به سرعت نیز برای هم تکراری می شوند و دیگر دیده نمی شوند و در نتیجه طبیعی است که جای عشق به فردی واحد را که از ویژگی های عشق های سنتی است به طوری که عشق به معشوق از عشق به جان خود نیز مهم تر می باشد را تنوع طلبی جنسی و میل به سکس و ارتباط جنسی با افراد بیشتر بگیرد . در دوران سنت گفته می شد :
رسم عاشق نیست با یک دو دل دو دلبر داشتن                   یا زجانان یا ز جان باید که دل بر داشتن
اما در دوران مدرن ، یک فرد می تواند با یک دل حتی بیش از ده دلبر هم داشته باشد و البته سرانجام همه آنها را به راحتی وانهد و سراغ دلبران جدید رود . قطعا از عوامل رشد تجرد خود خواسته و نیز افزایش طلاق نیز در همین میل به داشتن دلبرکان مختلف و متنوع و مصرف افراد بیشتر و تنوع طلبی افراطی و اسرافگری جنسی و هرزه دلی ریشه دارد ، به همین دلیل گفتیم که در دنیای مدرن عاشق و معشوق به ساکس و مسکوس تبدیل شده اند . علاوه بر این دنیای مدرن را باید دنیای استیلای زن و زر و ابزار تلقی کرد که دیگر جایی برای عشق های انسانی و الهی در آن وجود نداشته نباشد .
به هر روی نظام سرمایه داری انسان را به حیوانی حسابگر و مصرف جو تبدیل کرده است که اساس برقراری هر رابطه ای برایش مصرف کردن و سکس کردن است . در واقع روابط انسان ها با یکدیگر ” روابط معطوف به سکس و مصرف”  است . و دیگر از ارزش های انسانی و عشق های جاودان و روح افزا خبری نیست و همه اینها در مسلخ مدرنیته و سرمایه داری و به پای ارزش های مادی و دنیوی سر بریده شده اند انسانها با تمام وجودشان تنها به دنبال تنوع طلبی و ریخت و پاش جنسی اند و این سرنوشت محتوم هر امتی است که بخواهد به راه غرب برود.